“Botoks” olarak bilinen botulinum toksini, spastisite veya distoni gibi çeşitli nörolojik problemlerde görülen istemsiz kas kasılmalarının tedavisinde ve tedaviye cevapsız ağrılı kas kasılmalarında kullanılabilmektedir. Botoks, etki ettiği bölgede sinirle kas arasındaki iletimi engelleyerek sinirden kasa kasılma emri gitmesini önler. Dolayısıyla istemsiz kasılmanın ve buna bağlı ağrının giderilmesini ve fonksiyonların düzelmesini sağlar.
Spastik beyin hastalığı, inme, omurilik yaralanması, MS gibi hastalıklardaki istemsiz kas kasılmasına spastisite denir. Spastisite, hastanın fonksiyonlarını kısıtlıyorsa, bakımını engelliyorsa, ağrılara ve eklemlerde kontraktür denen kalıcı kısıtlılıklara yol açıyorsa tedavi edilmelidir. Spastisite tedavisinde çeşitli ilaçlar, özel cihazlar ve kişiye özel egzersizleri içeren rehabilitasyon programı uygulanır. Bu tedavilerle düzelmeyen durumlarda botoks enjeksiyonları planlanır. Botoks, serebral palsili çocuklarda henüz kaslarda kısalık ve eklemlerde şekil bozukluğu oluşmadan uygulandığında yürüme ve hareket becerisini belirgin olarak arttırır. Erişkin spastisinde de gevşemesi istenen kası istenilen oranda gevşettiği için çok yararlı olabilir. Botoks uygulaması, spastisite rehabilitasyonuna yardımcı bir yöntemdir. Uygulama yapıldıktan sonra da yoğun fizyoterapinin devam etmesi gerekir.
Masseter kası, çenemizin dış tarafında, kulak altında bulunan bir kastır. Yoğun diş sıkma, diş gıcırdatma, tırnak yeme vb problemler sonucunda masseter kasında spazm ve buna bağlı olarak ağrı ve yüzde şişlik, asimetri gibi sorunlar görülebilir. Problemin tedavisinde kullanılabilen farklı tedavi yöntemleri de olmakla birlikte, botoks tedavisi de genellikle yüz güldürücü bir seçenektir.
Botoks uygulamasının etkinliği, 3.günde başlar, 10. günde maksimum düzeye ulaşır. Etki 3-24 ay sürebilir. Uygulama, 3 aydan önce tekrarlanmaz. Botoks uygulamasının önemli bir yan etkisi bulunmamaktadır. Enjeksiyon yerinde morluk ve hafif ağrı dışında, çok nadiren grip benzeri bulgular ve allerjik reaksiyonlar görülebilir.
Enjeksiyon yapılacak bölgeye 20-30 dakika öncesinden ağrı kesici bir krem sürülür. Ardından ince bir iğne ile önceden belirlenen kasa girilir. Hastanın kilosuna ve uygulama yapılan kasın büyüklüğüne göre hesaplanan doz, steril koşullarda enjekte edilir. Çocuklarda dahi genellikle genel anestezi gerekmez.